Eiwit

Wanneer je dialyseert, heb je meer eiwitten nodig. Tijdens de dialysebehandeling spoel je de bouwstoffen van eiwitten (aminozuren) uit. Deze moeten via voeding weer worden aangevuld. Wanneer u vegetarisch eet, kunt u vlees of vis vervangen door bijvoorbeeld ei, tofu, tempé, peulvruchten of een kant-en-klare vleesvervanger. Ook jackfruit is in opkomst.

Let op de hoeveelheid eiwit

Maar niet alle eiwitvervangers leveren evenveel eiwitten. Zo kan de hoeveelheid eiwit in een vegetarische burger bijvoorbeeld behoorlijk wisselen. Een standaard groenteburger bevat slechts 5 gram eiwit. Geen volwaardige vleesvervanger dus. Hebt u toch trek in zo’n burger, dan is het verstandig om bijvoorbeeld als toetje een schaaltje kwark te eten of in de loop van de avond twee handjes ongezouten noten. Vegetarische balletjes op basis van soja- en tarwe-eiwit bevatten per 100 gram rond de 18 gram eiwit. Een prima vervanger dus.

Hoeveel eiwit bevat deze vleesvervanger?

• Stukje vlees, vis of kip per 100 gram: 20 gram eiwit
• Eén ei: 6 gram eiwit
• Plak tofu of tempé van 100 gram: 12 gram eiwit
• 100 gram peulvruchten: 8 gram eiwit
• Jackfruit: nauwelijks eiwit

Tip van de diëtist: kijk op het etiket en vergelijk de hoeveelheid eiwit van verschillende kant-en-klare vleesvervangers. Lastig om een etiket te lezen? Vraag uw diëtist gerust om hulp!

Zout

Het nadeel van sommige kant-en-klare vleesvervangers is dat ze veel zouter zijn dan onbewerkt vlees, zoals ongekruid gehakt. De totale hoeveelheid zout die voorgeschreven wordt is 5 à 6 gram per dag. Let dus op het zoutgehalte. Zeker wanneer uw bloeddruk hoog is, of wanneer u niet meer plast en een vochtbeperking hebt.

Fosfaat

Vlees, vis en kip zijn rijk aan fosfaat. Tahoe en tempé bevatten veel minder fosfaat dan vlees. Logisch, ze bevatten ook minder eiwit. Zuivelproducten bevatten het meeste fosfaat. Maar niet alleen de hoeveelheid fosfaat is belangrijk, ook de bron van het fosfaat telt mee. Fosfaat uit dierlijke producten, zoals vlees, vis, zuivel, wordt voor 60% door het lichaam opgenomen. Fosfaat uit plantaardige producten voor 40-50%. Fosfaat uit toevoegingen (zoals cola en smeerkaas) wordt voor 90-100% opgenomen. Wanneer je als vegetariër, veganist, of flexitariër een glas melk of schaaltje yoghurt vervangt door sojadrink of sojayoghurt, krijg je wel de nodige eiwitten binnen, maar levert het veel minder fosfaat op. Ook een goede tip voor de niet- vegetariërs.  Sojamelk en sojayoghurt leveren bovendien minder kalium dan koemelk en yoghurt. Dubbel winst dus.

Eet liever geen producten van Valess wanneer uw fosfaat hoog is. Valess is een kant-en-klare vegetarische vleesvervanger op basis van zuivel. Valess bevat veel fosfaat. Dit fosfaat komt deels van melk, en is deels toegevoegd.

Vitamine B12

Vitamine B12 is een in water oplosbare vitamine die een vorm van bloedarmoede voorkomt. B12 komt alleen voor in dierlijke producten, zoals vlees en zuivel. Ouderen en mensen die lange tijd geen dierlijke producten eten, zoals veganisten, lopen risico op een vitamine B12-tekort. De Dianetvitamine bevat geen B12. Let bij het kiezen van vleesvervangers, sojamelk of andere plantaardige melk erop dat er vitamine B12 aan is toegevoegd. Of overleg met uw diëtist of arts of een vitamine B12-supplement nodig is.

Kortom

Vegetarisch of veganistisch eten is niet ongezond wanneer u dialyseert. Het kan soms zelfs gunstig zijn voor het gehalte fosfaat en kalium om sommige dierlijke producten (zoals zuivel) te vervangen door een plantaardige variant. Let wel op de hoeveelheid eiwit en zout. En, als u helemaal geen dierlijke producten eet, ook op vitamine B12. Ook wanneer u vegetarisch eet omdat vlees u tegenstaat.

* Vegetarisch eten: geen vlees, vis of gevogelte

Veganistisch eten: geen dierlijke producten, ook geen ei of zuivel

Flexitarisch eten: minder vlees, vis of gevogelte

Pescotarisch eten: geen vlees, of gevogelte, wel vis